Ja, het is weer december! Deze hele maand staat in het teken van samenzijn met vrienden en familie en cadeautjes voor het knapperend haardvuur. Als de klok 00:00 uur slaat schieten de kurken uit de fles en proosten we op het nieuwe jaar met champagne. Of cava, prosecco, sekt, cremant, you name it!

Al decennialang wordt deze feestelijk bruisende drank geassocieerd met bijzondere gelegenheden. Champagne producenten hebben gezamenlijk een zeer sterke marketingcampagne gevoerd en hun product exclusief gepositioneerd. We kunnen niet ontkennen dat een fles Dom Perignon of Bollinger bijzonder blijft maar er is nog zoveel meer te ontdekken. Zo zijn er over de hele wereld producenten die uitstekende alternatieven bieden op champagne. We zullen de grootste verschillen in zowel kwaliteit als prijs van champagne en prosecco op een rijtje zetten.

Champagne

Champagne wordt over het algemeen gemaakt van de druivensoorten Chardonnay, Pinot Noir of Pinot Meunier. Het sap wordt na persing van de druiven gescheiden in drie delen waarbij het eerste deel, de ‘cuvée’, traditioneel beschouwd wordt als het zuiverste sap. Het sap ondergaat een alcoholische fermentatie in roestvrijstalen tanks of eikenhouten vaten. Het wordt dan een witte wijn met een alcohol percentage van 9-10% en een relatief hoge zuurgraad. Ongeveer 20% van de wijn wordt bewaard voor latere jaargangen en de rest wordt vermengd met ‘vin de réserve’, wijn van oudere jaargangen. Dit wordt samen met een beetje suiker en gistcellen gebotteld en er ontstaat nu een tweede alcoholische fermentatie in de fles. Deze gisting voegt niet alleen 1.2 tot 1.3% alcohol toe maar zorgt ook voor het koolzuur in de wijn. De flessen worden met hun hals in zogenaamde ‘pupitres’ gestoken waar ze minimaal 15 maanden horizontaal blijven liggen. Wanneer de gistcellen afsterven zakken ze naar de bodem van de fles en naarmate de tijd verstrijkt geven ze smaken af van toast, brood en noten. Over een periode van 2-6 maanden worden de flessen dagelijks handmatig gedraaid totdat ze uiteindelijk verticaal in de pupitres staan. De kop van de fles wordt bevroren en wanneer de kurk er af wordt gehaald schiet ook de prop bevroren gistcellen mee naar buiten. Meteen wordt de verloren champagne bijgevuld met ‘dosage’. De dosage bestaat uit champagne en eventueel een beetje suiker waarmee de stijl champagne (extra brut, brut, demi-sec, etc.) wordt bepaald. Dan wordt de fles afgesloten met de uiteindelijke champagnekurk en muselet en rust de fles nog een aantal maanden in de kelder voordat hij op de markt wordt gebracht.

Prosecco

Prosecco wordt gemaakt van de Glera-druif in de Veneto streek van Italië. Het productieproces van Prosecco is een stuk minder intensief waardoor het uiteindelijk goedkoper op de markt komt. Nadat de druiven machinaal zijn geoogst arriveren ze in de Cantina en gaan na de persing in grote roestvrijstalen tanks voor de alcoholische fermentatie. De basiswijn wordt geklaard, gefilterd en dan wordt er een klein beetje geconcentreerd druivenmost en gistcellen toegevoegd zodat de tweede fermentatie begint. Deze speciale druktank blijft afgesloten en zo blijft het koolzuur behouden. Het sediment zakt langzaam naar beneden en wordt bevroren in de tank. De wijn wordt overgestoken en jong gebotteld. Het kleine verschil tussen frizzante en spumante is de druk, de zogenaamde ‘bar’. Frizzante heeft een 2,5 bar en spumante 6 bar, net zoals Champagne.

Prosecco heeft een vriendelijk, fruitig karakter en wordt jong gedronken. Champagne heeft aroma’s van fruit maar ook van gist, noten, toast, en brioche brood. De bubbel is vaak zachter doordat het de tijd heeft gehad om in de fles te integreren. De verschillende smaakkarakteristieken zorgen voor een grotere complexiteit in het glas.

Of je nu kiest voor de vriendelijk, fruitige tonen van een prosecco of meer houdt van de strakkere, verfijnde champagne, er is voor elke gelegenheid en budget wel een passende fles te vinden.

Tekst en foto’s: Michelle Kamm
Redactie: Saskia Bunschoten